Terug in de jaren tachtig, toen ik de dolfijnenkoorts kreeg, leerde ik een lesje dat me altijd bijgebleven is. Ik was uitgenodigd door het Dolfinarium om een expositie van mijn ‘Natuurvormen in hout’ (zie ook DA 4, 5 en 6, 2013) te organiseren en kreeg een rondleiding in het trainerskwartier. We kwamen bij de kleinere bassins en toen ze mij zag, kwam een dolfijn naar de rand en legde haar open gesperde kaken er op. Ik zag de imposante rijen naaldscherpe tanden en de trainer zei: ‘Leg je hand maar op haar tong’. Voor een moment bevroor ik, toen liet ik haar m’n hand zien en legde deze op haar tong. De dolfijn hield haar kaken open en maakte geluidjes die op lachen leken. De trainer zei: ’Nu zijn jullie vrienden!’ Hij legde uit: ‘Jij hebt haar je vertrouwen gegeven, dus weet ze nu, dat zij jou kan vertrouwen.’
De eenvoud van de transactie verblufte me. Dat was nog es emotionele logica. Het deed me denken aan onze gewoonte om elkaars hand te schudden, een wederzijds betoon van vertrouwen.
In de loop van mijn dolfijn carriere heb ik dit principe talloze malen ervaren. Niet alleen liggen dolfijnen 50 miljoen jaren voor op onze ontwikkeling, ze hebben ook altijd in hechte verbanden samengeleefd, dus mag je aannemen dat hun sociaal-emotionele ontwikkeling navenant is. Ze kunnen niet voort bouwen op beschreven ervaring, hun cultuur is vastgelegd in hun herinnering. Van dolfijnen wordt beweerd dat ze een aandachtsboog hebben van drie seconden. Dusty is inderdaad snel afgeleid. In de volgende video lagen we, na vijf zwems zonder Dusty in veertien dagen, gezellig te koezen, dan hoort ze een jet ski starten en weg is ze.
Maar ik heb ook gezien hoe ze mensen, die ze jaren geleden ontmoet had, er zo weer uit pikte. Kennelijk staat een aandachtslek het geheugen van een ijzeren pot niet in de weg.
Dusty’s reputatie als ‘vriendelijke dolfijn’ ging nogal onderuit, 3 jaar geleden, toen ze een paar mensen het ziekenhuis in ramde. Ik heb altijd aan mensen uitgelegd, dat jje vertrouwen in de dolfijn moet leggen. Als je er voor kiest met haar te zwemmen, lever jjezelf uit aan haar genade. Of het een, of het ander. Ze is veruit superieur over ons in het water en kan je met een klap van haar staart uitschakelen.
De menselijke logica lost dit op door tot aan je middel in het water te staan, zodat je weg kunt bij een aanval. Maar voor Dusty is dit een manifestatie van wantrouwen. Als jij haar niet vertrouwd heeft zij geen reden om jou te vertrouwen. En na 12 jaar vrijwel eindeloos geduld voor zoveel wanbegrip en regelrechte mishandeling is ze nu dan wel tot ‘zero tolerance’ gedreven.
Desalniettemin maakt Dusty nog steeds nieuwe vrienden. En niet alleen zul je haar je vertrouwen moeten tonen door het diepe in te gaan, je dient je ook respectvol te gedragen. Dat houdt in, dat je niet naar haar graait, maar haar naar jou laat komen. Hoe interessanter dat je voor haar bent, hoe vaker ze je opzoekt. Grappig is, hoe ze op speervissers reageert. Deze willen haar liever niet in hun buurt omdat ze de vissen kan afschrikken, en juist dat gedrag trekt haar aan. Ze is in voor allerlei spelletjes wanneer je eenmaal een vertrouwensrelatie met haar hebt opgebouwd. Ze onderzoekt, kijkt en luistert nauwlettend naar de dingen die je doet en de geluiden die je maakt. En ze geeft veruit voorkeur aan een-op-een interacties. Als ze ‘bezig’ is met iemand, dan kun je beter niet tussen beide komen. Dat doe je ook niet zomaar in een gesprek tussen twee mensen, kwestie van beleefdheid en Dusty is daar heel ouderwets in.
Dan is er nog een aparte categorie die haar boosheid opwekt: kleine kinderen die met doordringend gegil het water inrennen. Dat doet mij op 100 meter afstand nog pijn in m’n oren, dus kun jje voorstellen hoe bedreigend dat klinkt in Dusty’s oren, die vele malen gevoeliger zijn dan de onze.
Dit alles is geen hogeschool dolfijns, maar een paar eenvoudige inzichten in waar sommige mensen een complex probleem van maken. Deze info zou de koeienletter borden met ‘Gevaar’ effectief kunnen vervangen. Maar ja, dan moet je ze wel lezen. En zij, waarvoor dit het meest bestemd is, doen dat niet.
De VIDEO link hier, is een selectie Dusty video’s die ik verzameld heb voor de eind-tentoonstelling van onze cursus. Veel kijkplezier!