Dolphin Address 13 2003
13 juli 2003
De laatste twee jaar, en waarschijnlijk al heel wat langer, zat er een stuk stropak touw met een knoop er in aan het hek waar je door moest naar Dusty. De knoop moest achter een gebogen, roestige spijker worden getrokken om het hek weer vast te maken. Ik was getroffen door de elementaire doelmatigheid, de praktische technologie, gebaseerd op wat gezond verstand uit het gewone kan winnen.
Mijn opa dacht ook zo. Hij was rietdekker in de zomer, huisslachter in de winter en keuterboer. Hij gaf me zijn inzichten door in zijn gereedschapshok. Mijn oom zei wel es spottend dat Opa alles met zijn duim mat. Dat was ook zo, maar hij dacht ook in termen van zijn duim. En welke maat ligt dan meer voor de hand?
Sinds 1978 ben ik professioneel beeldhouwer. Deze gevoeligheid voor gereedschap heeft me gebracht tot het onderzoeken van nieuwe technieken, van het onder controle houden van grote, onregelmatige vormen en het verbeteren van de effectiviteit van houtsnijmessen tot het maximale benutten van schuurpapier.
Maar ik had ook gewoon plezier in een intelligente interactie met gereedschap. Naast creatieve inspiratie heeft het mij altijd dat kostbare gevoel van 'beide voeten aan de grond' gegeven.
Dat is een van de vele redenen dat ik van Ierland hou: de eenvoudige vernuft en de veelvoud van vanzelfsprekendheden. Bijvoorbeeld de groene bermen. In 1994 schreef ik:
Ik beklaag de meidoorn
die haar takken ten hemel strekt
aan een kant verteerd door het zout van de oceaan
aan de andere kant afgerukt door het overhaast verkeer.
Nu begrijp ik dat men hier, naast de genadeloze stenen muur, ook de plantaardige vangrail heeft. Daar kan je echt in 'hangen'(en dat moet je ook wel met die blokbussen) en het heeft ook wel iets millieuks als gras en bloemen langs zwiepen of decoratief blijven steken in de achteruitkijk spiegel. Ik denk dat de highste tech altijd wel tussen je oren zal zitten.
Legpuzzelbouwvakkers
In 'East of Eden' laat John Steinbeck een van zijn personages zeggen, dat hij geïnteresseerd is in godsdienst. Niet om er in te geloven, maar omdat het de samenleving voor een belangrijk deel gevormd heeft. Inzicht in religie zou leiden tot een beter begrip van de samenleving.
Maar wat Godsdienst is voor de zondag, is Werk voor de rest van de week. Inzicht in werk zou dus ook tot een beter begrip van de samenleving kunnen leiden.
Omdat in Nederland de bouwvak een vooraanstaande arbeidssector is wil ik een paar vergelijkingen maken met haar Ierse tegenhanger. In tegenstelling tot de baksteen, werd en wordt in Ierland nog steeds met natuursteen, gebouwd. Het grote verschil ligt in het feit dat met bakstenen in een gelijkmatig tempo kan worden door gewerkt. Met keien wordt veelal groot begonnen. Dat is zwaar werk, maar het schiet lekker op. Vervolgens moet steeds een goed passend exemplaar worden gevonden en aangebracht. Hiervoor moet je goed kunnen schatten en bovendien een liefst fotografisch geheugen hebben voor de nog niet gebruikte stenen.
Hier staan enerzijds creativiteit en aarzeling tegenover anderzijds efficiëntie en fantasieloosheid. Het is maar wat je liever bent, een Nederlander in Ierland of een Ier in Nederland. Gelukkig staat daar niets over in mijn taakomschrijving.
Jan Ploeg, Fanore wijtje, 13juli 2003
print versie